Cauco-trepo
Centaurea calcitrapa
Asteraceae Compositae
Àutri noum : Chaucho-trepo, Cauco-tripo, Trauco-tripo, Auriolo-masclau.
Noms en français : Centaurée chausse-trape, Centaurée étoilée.
Descripcioun :La cauco-trepo trachis dins lis ermas e lis endré riche en azoute. Avisas-vous de ié pas marcha dessubre à pèd-descaus ! Se recounèis à la primo à soun estello pougnènto au mitan de la rouseto de fueio. L'estiéu fai de flour coumpausado roso d'ounte parton de lònguis espino blanco.
Usanço :La planto èi manjadisso mai di proun amaro : "amar coume uno cauco-trepo" (TdF). Un pau óublidado, èi pamens di proun vertuouso. Se n'en servié à passa tèms pèr ajuda à leva li graviho dóu ren e dóu fege. Sèmblo que servié peréu pèr avourta (P. Lieutaghi, op.cit. p. 143).
Port : Erbo
Taio : 15 à 60 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Renadivo mounoucarpico
Gènre : Centaurea
Famiho : Asteraceae
Famiho classico : Compositae
Tribu : Cardueae
Ordre : Asterales
Coulour de la flour :
Roso
Petalo : >6
Ø (o loungour) flour : 1 à 1,5 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu - Autouno
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 1200 m
Aparado : Noun
Jun à óutobre
Liò : Ermas
- Tepiero seco
- Escoumbre e proche dis oustau
Estànci : Mesoumediterran à Subremediterran
Couroulougi : Eurimediterrano
Ref. sc. : Centaurea calcitrapa L., 1753
Genciano
Gentiana lutea
Gentianaceae
Àutri noum : Genciàna, Jansano, Sensano, Baselico.
Noms en français : Gentiane jaune, Grande Gentiane.
Descripcioun :La genciano es uno grando erbo que trachis dins li pasquié de mountagno. I'a pas pèr s'engana, pamens s'acampas sa racino, avisas-vous que siegue pas de varaire, Veratrum album forço empouisounanto ! La genciano a li fueio óupousado au contro dóu varaire que soun alterno.
Usanço :Es uno planto bèn couneigudo pèr èstre subretout vertuouso dins li proublèmo de digestioun. Sa racino s'emplego pèr adouba d'aigarden (coume la Suze). Se pòu bouta direitamen la racino dins de vin blanc pèr n'en faire d'aperitiéu o de digestiéu quouro sias "stoumaga". Pamens "lou vin de sensano es amar que te fa pua'n'ase pèr la chaminèio ! (in J.-L. Domenge, LMT op.cit. p. 59).
Port : Grando erbo
Taio : 80 à 150 cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Gentiana
Famiho : Gentianaceae
Ordre : Gentianales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 5 cm
Flourido :
Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 100 à 2200 m
Aparado : Noun
Juliet à setèmbre
Liò : Pasquié
- Prado umido
- Bos clar
Estànci : Mountagnard à Subaupen
Couroulougi : Ouroufito-Sud-Éuropenco
Ref. sc. : Gentiana lutea L., 1753